Ιδεο-Ψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD)

Ιδεο-ψυχαναγκαστική Διαταραχή.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι μια συχνή και σοβαρή ψυχική νόσος που χαρακτηρίζεται από την παρουσία ιδεοληψιών ή/και ψυχαναγκασμών που προκαλούν έντονη δυσφορία και διαταράσσουν την καθημερινή ζωή του πάσχοντος. Μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά τόσο με φαρμακευτική αγωγή όσο και με ψυχοθεραπευτική παρέμβαση.

Οι ιδεοληψίες είναι σκέψεις, εικόνες, φόβοι, αμφιβολίες ή παρορμήσεις που παρεισφρύουν στο μυαλό του ασθενούς. Το άτομο τις βιώνει ως απρόσκλητες, ανεπιθύμητες ή ανόητες και του προκαλούν άγχος και δυσφορία. Δυσκολεύεται να τις ελέγξει και να απαλλαγεί από αυτές. Το περιεχόμενο των ιδεοληψιών είναι ποικίλο και ο ασθενής μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές ιδεοληψίες αν και συνήθως ένα ή δύο θέματα κυριαρχούν. Οι συχνότερες ιδεοληψίες περιλαμβάνουν:

1. Φόβους μόλυνσης από βρώμικα αντικείμενα, χημικές ουσίες, σωματικά υγρά ή μικρόβια.

2. Αμφιβολίες και φόβους για την επέλευση κάποιου κακού (το μάτι της κουζίνας έμεινε ανοιχτό και το σπίτι μπορεί να πάρει φωτιά, η πόρτα είναι ξεκλείδωτη και θα μπουν διαρρήκτες)

3. Υπερβολική ενασχόληση με την ακρίβεια, την τάξη και τη συμμετρία.

4. Βλάσφημες σκέψεις με θρησκευτικό περιεχόμενο

5. Σεξουαλικές σκέψεις ή εικόνες (ότι ο πάσχων είναι ομοφυλόφιλος ή παιδόφιλος)

6. Βίαιες σκέψεις ή εικόνες (ότι ο πάσχων μαχαιρώνει το παιδί του).

7. Τάση για συλλογή και αποθησαύριση διαφόρων άχρηστων αντικειμένων για την περίπτωση που κάποτε χρειαστούν.

Σε απάντηση στις ιδεοληψίες, οι περισσότεροι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή εμφανίζουν καταναγκασμούς. Επίσης μπορεί να σκέφτονται νοητικά πράγματα που δεν είναι εμφανή στους άλλους. Οι καταναγκασμοί ίσως να κατευνάζουν προσωρινά τα συναισθήματα που προέρχονται από τις ιδεοληψίες, όπως η ανησυχία, το άγχος ή η αίσθηση ότι κάτι δεν είναι σωστό.

Οι ψυχαναγκασμοί είναι πράξεις ή σκέψεις που επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά ως απάντηση σε μια ιδεοληψία. Στόχος τους είναι η αποτροπή πρόκλησης βλάβης. Παροδικά μειώνουν το προκαλούμενο από τις ιδεοληψίες άγχος και η επανάληψή τους διαρκεί έως ότου ο ασθενής αισθανθεί ότι τα πράγματα είναι «ακριβώς όπως πρέπει». Συνήθεις ψυχαναγκασμοί είναι οι εξής:

1. Επαναλαμβανόμενο και υπερβολικό πλύσιμο και καθάρισμα των χεριών, του σώματος, των αντικειμένων στο χώρο ως απάντηση σε ιδεοληψίες μόλυνσης.

2. Διαρκής και επαναλαμβανόμενος έλεγχος (οι βρύσες είναι κλειστές, οι πόρτες κλειδωμένες) ως απάντηση σε ιδεοληπτικές αμφιβολίες.

3. Διαρκής τακτοποίηση και διευθέτηση αντικειμένων με αυστηρά καθορισμένο τρόπο ως απάντηση σε ιδεοληψίες τάξης και συμμετρίας.

4. Νοητικοί ψυχαναγκασμοί (συγκεκριμένες λέξεις, φράσεις, προσευχές, αριθμοί που ο πάσχων επαναλαμβάνει από μέσα του) ή άλλες συμπεριφορές όπως κοίταγμα ή άγγιγμα αντικειμένων με καθορισμένο τρόπο.

Στατιστικά στοιχεία στον πληθυσμό

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή προσβάλλει το 2-3% του πληθυσμού. Η αναλογία ανδρών/γυναικών είναι 1/1. Η έναρξη είναι συνήθως σταδιακή και τοποθετείται στο τέλος της εφηβείας ή στην αρχή της ενήλικης ζωής. Στις περισσότερες περιπτώσεις η νόσος είναι χρόνια με εξάρσεις και υφέσεις των συμπτωμάτων. Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή υποδιαγιγνώσκεται και υποθεραπεύεται. Κατά μέσο όρο μεσολαβεί μια δεκαετία από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι να τεθεί σωστή διάγνωση. Οι ασθενείς μπορεί να φοβούνται ότι θα χαρακτηριστούν τρελοί αν εκμυστηρευθούν τα συμπτώματά τους ή να μην αντιλαμβάνονται ότι αυτά εντάσσονται σε μια συγκεκριμένη ιατρική νόσο για την οποία υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, ενώ από την άλλη πλευρά αρκετοί επαγγελματίες υγείας δεν είναι εξοικειωμένοι στην αναγνώριση των συμπτωμάτων.

Οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συνήθως έχουν και κάποια άλλη ψυχική νόσο. Υπολογίζεται ότι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή παρουσιάζει συννόσηση με τη μείζονα κατάθλιψη σε ποσοστό 20-22% , ενώ η πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης σε όλη τη διάρκεια ζωής ενός ασθενούς με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή κυμαίνεται σε ποσοστό 54-66%. Όσον αφορά τη συννόσηση με άλλες αγχώδεις διαταραχές , η πλέον συχνή είναι η κοινωνική φοβία σε ποσοστό 4-26%. Επίσης, συννόσηση με διαταραχή προσωπικότητας διαπιστώνεται στο 50% των ασθενών, με συχνότερη την παρουσία εξαρτητικών και παθητικών-επιθετικών στοιχείων της προσωπικότητας, ενώ ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή της προσωπικότητας παρουσιάζει μόνο το 10-25% των ασθενών με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Ακόμη οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ίσως να έχουν διαταραχές όπως η σωματική δυσμορφική διαταραχή, η τριχοτιλλομανία και η διαταραχή εκδοράς.

Θεραπεία

Η φαρμακευτική θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής βασίζεται στους εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs). Oι δόσεις που χρησιμοποιούνται είναι συνήθως υψηλότερες από αυτές της κατάθλιψης και των αγχωδών διαταραχών και το χρονικό διάστημα που απαιτείται μέχρι την έναρξη της δράσης μεγαλύτερο. Σε περίπτωση μερικής ανταπόκρισης της συμπτωματολογίας η αγωγή μπορεί να ενισχυθεί με μικρές δόσεις αντιψυχωτικών. Η διάρκεια της αγωγής είναι 1-2 χρόνια μετά την πάροδο των οποίων και με την προϋπόθεση ότι έχει επιτευχθεί ύφεση των συμπτωμάτων μπορεί να επιχειρηθεί σταδιακή μείωση και διακοπή.

Η γνωσιακή/συμπεριφορική θεραπεία είναι η καλύτερα μελετημένη και αποτελεσματικότερη ψυχολογική παρέμβαση στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Περιλαμβάνει συστηματική και παρατεταμένη έκθεση του ασθενούς στα ερεθίσματα και στις καταστάσεις που πυροδοτούν ιδεοληψίες και άγχος. Ταυτόχρονα ο ασθενής απέχει από την εκτέλεση ψυχαναγκασμών. Ο στόχος της θεραπείας είναι να δείξει στον πάσχοντα ότι το ιδεοληπτικό άγχος δεν επιμένει επ’ αόριστον αλλά αμβλύνεται με την εξοικείωση και ότι οι ψυχαναγκασμοί δεν είναι απαραίτητοι για την αποφυγή βλάβης. Επιπλέον γίνεται προσπάθεια να μειωθεί η υπερεκτίμηση του κινδύνου και της προσωπικής ευθύνης για την αποτροπή του που συχνά κυριαρχεί στον τρόπο σκέψης των ατόμων με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Αρκετές φορές η φαρμακευτική και η γνωσιακή/συμπεριφορική θεραπεία συνδυάζονται για καλύτερα αποτελέσματα.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η Ιδεο-ψυχαναγκαστική Διαταραχή Προσωπικότητας ανήκει μέσα στις 10 πιο βασανιστικές ασθένειες ψυχικές ή ΜΗ.

Αν αντιμετωπίζεις την ΙΔΨ ΖΗΤΑ βοήθεια!!!!