Το στίγμα της Ψυχικής Ασθένειας.

Η ψυχική νόσος έχει ιστορικά σημαδευτεί με άγνοια, δεισιδαιμονία ακόμη και βασανιστήρια. Παρά τη σημαντική πρόοδο στην εκπαίδευση, την ιατρική και τις ψυχολογικές θεραπείες, η κοινή αντίληψη για τις ψυχικές ασθένειες είναι περισσότερο αρνητική σήμερα από ότι ήταν πριν μισό αιώνα.

Ο στιγματισμός και ο επακόλουθος κοινωνικός αποκλεισμός οφείλονται κυρίως στην έλλειψη γνώσεων για την αιτιολογία της νόσου. Η ψυχική ασθένεια δεν είναι κάτι χειροπιαστό, είναι γενικό κι αόριστο. Και ότι δεν γνωρίζουμε μας φοβίζει.

Οι ανθρώπινες κοινωνίες ότι φοβούνται το γελοιοποιούν και το περιθωριοποιούν, γιατί νιώθουν ότι αυτό απειλεί τη συνοχή τους. Αυτή η περιθωριοποίηση ενδυναμώνει την αίσθηση ομοιογένειας της κοινωνίας μας, αλλά δυσκολεύει τόσο την πρόληψη όσο και την αποκατάσταση αυτών που αντιμετωπίζουν ψυχολογικές δυσκολίες.

Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα στη ζωή τους συχνά τρομοκρατούνται στην ιδέα και μόνο πως μπορεί να έχουν ‘ψυχολογικά προβλήματα’. Συνήθως το αποσιωπούν και πιστεύουν ότι είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να ντρέπονται.

Το χειρότερο είναι πως συχνά αποφεύγουν να ζητούν βοήθεια από ειδικούς, μιας και θεωρούν πως αυτό προσυπογράφει τη σοβαρότητα της κατάστασής τους, με αποτέλεσμα να μην παίρνουν πολύτιμη βοήθεια στην αρχική φάση των σοβαρών καταστάσεων.

Επίσης, όσοι ήδη αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα αποφεύγουν να τα γνωστοποιήσουν και να τα συζητήσουν στο συγγενικό, κοινωνικό και εργασιακό τους περιβάλλον, φοβούμενοι την απόρριψη. Σε πολλές περιπτώσεις, ο φόβος της ψυχικής διαταραχής δημιουργεί πολύ περισσότερα προβλήματα και από την ίδια τη διαταραχή.

Συνέπειες του στίγματος:

Έλλειψη πόρων για τη δημιουργία υπηρεσιών ψυχικής υγείας Σε πολλές χώρες του κόσμου τα προγράµµατα ψυχικής υγείας λειτουργούν µε τεράστιες οικονομικές ελλείψεις. Η δυσπραγία στην εύρεση πόρων για υπηρεσίες ψυχικής υγείας, έχει σχέση, μερικώς και µε το στίγμα που συνοδεύει τις ψυχικές ασθένειες. Προβλήματα στέγασης Οι ιδιοκτήτες συχνά αρνούνται να μισθώσουν τα σπίτια τους σε άτομα µε ψυχιατρικά προβλήματα και υπάρχουν γειτονιές που εμποδίζουν την εγκατάσταση ξενώνων με ψυχικά ασθενείς Περιορισμό των ευκαιριών για εργασία Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι ψυχικά ασθενείς διαθέτουν σημαντική ικανότητα να εργαστούν, ένα πολύ μικρό ποσοστό βρίσκει δουλειά, κυρίως λόγω της αρνητικής στάσης των εργοδοτών. Κοινωνική απομόνωση Τα άτομα µε σοβαρές ψυχικές διαταραχές βιώνουν κοινωνική απομόνωση που οφείλεται όχι μόνο στα συµπτώµατα της ασθένειάς τους αλλά και στο κοινωνικό στίγμα. Λίγες επαφές με φίλους, έκπτωση των οικογενειακών δεσμών, περιορισμός των κοινωνικών συναναστροφών είναι σημάδια αυτής της απομόνωσης. Αρνητικές επιπτώσεις στην πορεία της νόσου Οι ασθενείς εσωτερικεύουν στο στερεότυπο του ‘ανήμπορου και άχρηστου’, με αποτέλεσμα να αποσύρονται από την κοινωνία. Αναπτύσσουν έτσι, συναισθήματα ματαίωσης και απογοήτευσης, ντροπής και ενοχής και κλείνονται στον ‘εαυτό τους’. Αρνητικές επιπτώσεις στην οικογένεια Τα μέλη της οικογένειας είναι αυτά που σηκώνουν το τεράστιο συναισθηματικό βάρος από τη νόσο του συγγενή τους αλλά και το βάρος της φροντίδας και της υποστήριξης του. Η οικογένεια βιώνει συνολικά τις συνέπειες των προκαταλήψεων, του στιγματισμού και των κοινωνικών διακρίσεων.

Ας μην χρησιμοποιούμε λοιπόν την Ψυχική νόσο για αστεϊσμούς αλλά ας συνεχίσουμε να μιλάμε για αυτή.

Η ψυχική νόσος δεν έχει τίποτα το μεμπτό, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΝΤΡΟΠΗ!